Tín dụng kinh doanh bất động sản có sự tăng trưởng rất cao

Giảm tín dụng bất động sản với mục đích cho vay tiêu dùng, tự sử dụng

Từ đầu năm đến nay, tín dụng kinh doanh BĐS có sự tăng trưởng rất cao. Đến 30-9, tổng dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực BĐS của các tổ chức tín dụng đạt 2,74 triệu tỷ đồng, tăng 6,04% so với 31-12-2022, chiếm tỷ trọng 21,46% tổng dư nợ đối với nền kinh tế. Trong đó, tín dụng BĐS tập trung vào mục đích tiêu dùng/tự sử dụng chiếm 64% và dư nợ đối với hoạt động kinh doanh BĐS chiếm tỷ trọng 36% dư nợ tín dụng lĩnh vực BĐS.

Trong 9 tháng đầu năm, tín dụng kinh doanh BĐS lại có sự tăng trưởng rất cao (21,86%), cao h??n t?? lệ tăng trưởng tín dụng chung và cùng kỳ năm trước. Theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), điều này cho thấy, các giải pháp, nỗ lực của Chính phủ, ngành ngân hàng và các bộ, ngành, địa phương trong việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường BĐS đang dần phát huy hiệu quả.

Theo đại diện NHNN, thời gian qua, cơ quan này đã khuyến khích các tổ chức tín dụng tập trung nguồn vốn cho các phân khúc nhà ở thương mại giá rẻ, nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; kiểm soát rủi ro tín dụng đối với lĩnh vực kinh doanh BĐS nhằm thúc đẩy thị trường phát triển lành mạnh, bền vững. Bên cạnh đó, các tổ chức tín dụng cũng tích cực triển khai cho vay theo các chương trình của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về nhà ở.

Cũng theo đại diện Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, số liệu nêu trên cho thấy, thời gian qua, ngành ngân hàng đã nỗ lực, triển khai nhiều giải pháp theo đúng chủ trương, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để góp phần tháo gỡ và thúc đẩy thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Tuy nhiên, trước tình hình nền kinh tế còn nhiều khó khăn, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng như thu nhập của người dân đều bị ảnh hưởng, dẫn tới chất lượng tín dụng BĐS cũng tiềm ẩn những rủi ro cần chú ý.

Tỷ lệ nợ xấu tín dụng BĐS đến tháng 9 là 2,89% đã tăng so với thời điểm 31-12-2022 (1,72%). Tín dụng phục vụ mục đích tiêu dùng, tự sử dụng giảm, trong khi đó tín dụng kinh doanh BĐS tăng rất cao, đây là điểm cần chú ý khi nhu cầu tín dụng để mua BĐS có xu hướng đi xuống, phần nào phản ánh sức mua của thị trường đang giảm so với thời điểm trước.

Thị trường BĐS vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, trong đó có nhiều tồn tại đã kéo dài như vướng mắc về hệ thống thủ tục pháp lý liên quan đến đất đai, quy hoạch, đầu tư xây dựng; sự mất cân đối cung cầu tại các phân khúc; năng lực tài chính của doanh nghiệp còn hạn chế và phụ thuộc vào các nguồn huy động từ bên ngoài; mặt bằng giá nhà ở cao so với khả năng tài chính và mức thu nhập của nhiều người dân...

Để góp phần thúc đẩy thị trường BĐS phát triển lành mạnh, bền vững, nhiều ý kiến tại hội nghị cho rằng, cần thực hiện các giải pháp tổng thể với sự phối hợp của nhiều bộ, ngành, địa phương nhằm tiếp tục xử lý, giải quyết các vướng mắc về thủ tục pháp lý với lĩnh vực BĐS; phát triển thị trường vốn trung - dài hạn; đồng thời tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ được Thủ tướng giao.

Đặc biệt, ngành ngân hàng sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp, như: Tiếp tục rà soát, hoàn thiện khung pháp lý để tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng cho nền kinh tế, đảm bảo an toàn hệ thống; tiếp tục triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn; theo dõi, bám sát tình hình triển khai chương trình 120.000 tỷ đồng, góp phần thúc đẩy việc đầu tư, xây dựng, mua nhà ở xã hội của người dân...

Ách tắc lớn nhất là thiếu nguồn cung

Về triển khai Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng hỗ trợ nhà ở xã hội, bà Hà Thu Giang cho biết chưa được như dự kiến. Đến nay, trên cơ sở danh mục dự án đủ điều kiện tham gia chương trình của 23 tỉnh, thành phố, 2 ngân hàng thương mại lớn là BIDV và Agribank đã ký hợp đồng tín dụng tài trợ với tổng số tiền cam kết cấp tín dụng là 1,091 tỷ đồng cho 3 dự án, số tiền giải ngân đến nay là 105 tỷ đồng. Đồng thời đã cam kết cấp tín dụng cho 2 dự án với số tiền cam kết là 605 tỷ đồng.

“Khó khăn lớn nhất của Chương trình 120.000 tỷ đồng là nguồn cung còn hạn chế. Bốn ngân hàng thương mại nhà nước gồm Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng không thiếu tiền, sẵn sàng cho vay nhưng không có dự án nhà ở xã hội để cho vay. Đến nay mới có 23 tỉnh, thành phố công bố danh mục dự án đủ điều kiện tham gia chương trình.

Ngoài ra, theo báo cáo của NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố, trong số 54 dự án được công bố có 5 dự án đã được phê duyệt cấp tín dụng; 30 dự án (55,5%) là chưa có nhu cầu vay vốn; 11 dự án (20,4%) là chưa đủ điều kiện cho vay, trong đó có 6 dự án còn gặp vướng mắc về mặt pháp lý; 8 dự án (15%) đang được các NHTM thẩm định. Do đó, việc triển khai chương trình này chưa được như dự kiến”, bà Giang cho hay.

Bà Giang cũng cho biết, NHNN sẽ theo dõi, bám sát tình hình triển khai Chương trình 120.000 tỷ đồng để phối hợp với Bộ Xây dựng xem xét, đề xuất các giải pháp đẩy mạnh thực hiện chương trình, góp phần thúc đẩy việc đầu tư, xây dựng cũng như mua nhà ở xã hội của người dân.

Về cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2015 của Chính phủ, đến 30-9-2023, Ngân hàng Chính sách xã hội mới giải ngân đạt 55% kế hoạch cũng có nguyên nhân do nguồn cung nhà ở xã hội tại các địa phương còn hạn chế. Bên cạnh đó, nhiều đối tượng có nhu cầu nhưng qua rà soát không đủ điều kiện vay vốn tín dụng chính sách xã hội; chủ đầu tư khi bán cho người mua nhà chưa giải chấp nên không thực hiện được việc đăng ký giao dịch bảo đảm… Do đó, ngày 2-11-2023, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 181/NQ-CP điều chỉnh kế hoạch vốn dự kiến không giải ngân hết của 4 chương trình cho vay ưu đãi, trong đó có chương trình này để bổ sung cho vay giải quyết việc làm.