Theo Bộ Công an, trong 4 tháng đầu năm 2023, toàn quốc xảy ra 522 vụ cháy, làm chết, bị thương 46 người. Đặc biệt, các vụ cháy liên tiếp xảy ra trong ngày 12 và 13/5 tại phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng gây ra hậu quả vô cùng nặng nề, đau xót làm 3 người tử vong; tại phường Quang Trung, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội làm 4 người trong cùng một gia đình tử vong đã tiếp tục đặt ra yêu cầu cấp bách về phòng, chống cháy nổ đối với mọi người dân, gia đình, cơ quan, doanh nghiệp.

Thực tế cho thấy thời gian qua mặc dù đã được cảnh báo rất nhiều nhưng vẫn còn không ít người dân còn chủ quan, lơ là, thiếu cảnh giác trong việc sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, thậm chí cố ý vi phạm quy định phòng cháy chữa cháy (PCCC)…

Chị Trần Thị Lan, chủ cửa hàng đồ khô tại chợ Nghĩa Tân, TP.Hà Nội bày tỏ lo lắng khi hàng ngày lượng khách đến chợ khá đông, đặc biệt trong mùa hè nhu cầu sử dụng điện, xăng, dầu, của các cơ sở kinh doanh cao hơn so với thời gian trước. Trong khi đó, một số gia đình sinh sống, bán hàng tại đây vẫn còn thiếu ý thức trong PCCC, đốt nhiều vàng mã, sử dụng các vật liệu dễ cháy gần nguồn lửa, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy, nổ cao.

Đừng để “giặc” lửa đến nhà mới lo chạy thì đã quá muộn, ngay từ bây giờ, các hộ gia đình, doanh nghiệp cần tiếp nâng cao ý thức về công tác phòng cháy chữa cháy, bảo đảm và duy trì các điều kiện an toàn về PCCC để loại trừ và giảm đến mức thấp nhất nguy cơ cháy, nổ; trang bị phương tiện chữa cháy tại chỗ và biết cách sử dụng những phương tiện này; chuẩn bị các phương án thoát nạn và hướng dẫn cho các thành viên trong gia đình, công ty cùng biết.

Đặc biệt, cẩn trọng khi sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã, sử dụng các thiết bị sinh nhiệt như bóng điện tròn, bàn là, bếp điện, thiết bị sưởi ấm… Không để các vật liệu dễ cháy gần nguồn lửa, nguồn nhiệt; trước khi rời khỏi nhà và trước khi đi ngủ phải kiểm tra nơi đun nấu, nơi thờ cúng, tắt các thiết bị điện không cần thiết.

Có thể thấy chỉ cần thêm một người dân hiểu biết về phòng cháy chữa cháy thì sẽ giảm đi nguy cơ, thiệt hại do cháy, nổ gây ra.

Bên cạnh đó, để hạn chế việc xảy ra cháy, nổ, hỏa hoạn, lực lượng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ công an các địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền và tăng cường kiểm tra, hướng dẫn đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy, để mỗi người dân, doanh nghiệp cần có ý thức nâng cao, chủ động phòng ngừa nhằm tự bảo vệ tính mạng, tài sản của mình.

Đồng thời, siết chặt kỷ luật, kỷ cương; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về PCCC và CNCH. Đề cao trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm trước hết về bảo đảm an toàn PCCC và CNCH trong phạm vi lãnh đạo quản lý của mình. Xử phạt nghiêm minh và bắt buộc khắc phục đối với các cơ sở đưa vào sử dụng, hoạt động không đảm bảo điều kiện an toàn PCCC và CNCH.

Trước 2 vụ cháy liên tiếp xảy ra gần đây, ngay trong ngày 13/5,  Bộ Công an đã tiếp tục đưa khuyến cáo người dân một số kỹ năng cần thiết để xử lý khi có cháy.

Theo đó, khuyến cáo người dân cần bình tĩnh tìm ngọn lửa và khói. Nếu đám cháy nhỏ cần tìm cách chữa cháy bằng nước, bình chữa cháy, cát, chăn ướt. Nếu cháy quá lớn không thể dập lửa phải nhanh chóng tìm cách thoát hiểm, hô hoán cho mọi người biết cùng thoát hiểm và gọi điện thoại lập tức đến số điện thoại 114. Trước hết phải xác định được lối ra an toàn khỏi căn nhà đang cháy. Không cố mang theo những đồ có giá trị hay tìm vật nuôi trong nhà, không cố tìm hiểu nguyên nhân đám cháy. Ngắt cầu dao điện nơi xảy ra đám cháy bởi điện gây cháy nổ sẽ dẫn đến đám cháy bùng phát nhanh hơn.

Khi lửa và khói đã chặn mất lối thoát nạn chính: Nếu ở tầng thấp thì có thể thoát ra ngoài qua đường cửa sổ hoặc ban công. Nếu không thể ra ngoài, hãy tập hợp mọi người vào một phòng, ngăn khói và lửa vào qua cửa bằng cách chặn các khe hở quanh cửa với khăn trải giường, chăn, quần áo ướt hoặc băng dính. Kêu cứu từ cửa sổ.  Khi ra ngoài, chỉ mở cửa bạn cần; đóng tất cả các cánh cửa đang mở để ngăn đám cháy lan nhanh. Tuyệt đối không sử dụng thang máy khi xảy ra hoả hoạn. Khi mở cửa, nếu thấy lửa bùng lên hay có khói xông vào phòng thì đóng cửa thật nhanh, chặt. Tuyệt đối không nấp dưới gầm giường hoặc phòng, tủ để đồ vì sẽ rất khó khăn để lính cứu hoả tìm ra bạn. 

Trong quá trình di chuyển cần bình tĩnh và thực hiện các biện pháp để tránh hít phải khói, khí độc bằng cách lấy khăn, áo thấm ướt bịt vào mũi, miệng. Khi di chuyển tránh chạm vào các đồ đạc có thể dẫn nhiệt gây bỏng.

Tuyệt đối không xông qua đám cháy. Luôn giữ cơ thể ở vị trí thấp để tìm đường thoát hiểm, phòng bị nhiễm khói. Nếu quần áo của bạn bị cháy, đừng chạy, hãy dừng lại và lăn người vòng quanh để dập lửa. Tuyệt đối không quay lại khi đã thoát ra ngoài được; không quay vào khu vực bị cháy vì có thể bị nguy hiểm. Nếu bên trong còn có người mắc kẹt, hãy mô tả thật chi tiết để lính cứu hoả tiếp cận và cứu người mắc kẹt một cách nhanh nhất. 

 Đối với các nh??, công trình có lồng sắt bảo vệ phía ngoài, có thể thoát qua ô cửa trên các lồng sắt đó để sang các công trình liền kề. Nếu không có sẵn các cửa thoát hiểm hãy bình tĩnh tìm kiếm các vật dụng như búa, rìu hoặc các vật dụng khác nhằm bẻ gãy hoặc mở rộng các ô trên lồng sắt để mọi người có thể di chuyển tới nơi an toàn với sự hỗ trợ của những người xung quanh.

Có thể thấy ý nghĩa tầm quan trọng của việc phát huy vai trò, trách nhiệm, ý của người dân trong tự giác chấp hành pháp luật về PCCC và CNCH, cũng như cách xử lý kịp thời các tình huống cháy, nổ; từ bảo vệ cho chính mình thì mới tham gia bảo vệ được cho cộng đồng, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, an toàn phòng cháy chữa cháy cho gia đình và xã hội./.