Phát huy vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp nhà nước

Dự thảo Đề án cơ cấu lại DNNN, trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 đã đề ra các nhiệm vụ cụ thể để tiếp tục triển khai công tác cơ cấu lại DNNN trong giai đoạn tiếp theo. Trước hết là hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách phục vụ quá trình cơ cấu lại DNNN giai đoạn 2021 - 2025. Bên cạnh đó là xử lý dứt điểm các dự án thua lỗ, kém hiệu quả của giai đoạn 2011 - 2020, theo hướng xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong việc để xảy ra tình trạng ngừng hoạt động, thua lỗ kéo dài, thất thoát vốn nhà nước. Xây dựng phương án và lộ trình thực hiện có hiệu quả phương án để xử lý dứt điểm tình trạng này, xử lý theo nguyên tắc thị trường.

Một nhiệm vụ nữa đặt ra trong Đề án là tiếp tục đẩy mạnh công tác cơ cấu lại DNNN, phấn đấu đến năm 2025 cơ bản hoàn thành việc sắp xếp, cơ cấu lại các DNNN theo hình thức chủ yếu là cổ phần hóa, thoái vốn các DNNN, đảm bảo công khai, minh bạch, đem lại hiệu quả cao nhất.

Chia sẻ thông tin về dự thảo Đề án, ông Đặng Quyết Tiến - Cục trưởng Cục Tà;i chính doanh nghiệp (Bộ Tà;i chính) cho biết, đối với Đề án này phải làm được hai việc. Một là,  trên cơ sở kết quả đã làm được trong giai đoạn 2016-2020 thì tiếp tục phát huy hiệu quả đó. Ví dụ ở giai đo???n trước đã phân loại doanh nghiệp, đã đưa ra danh mục doanh nghiệp CPH rồi thì tới giai đoạn 2021- 2025, những doanh nghiệp chưa hoàn thành ở giai đo???n trước thì tiếp tục triển khai các đề án thoái vốn, đặc biệt là thoái vốn khỏi những lĩnh vực nhạy cảm, lĩnh vực không khuyến khích, thoái vốn ở danh mục nhà nước không cần nắm giữ, CPH doanh nghiệp thuộc diện nhà nước CPH ở các mức độ khác nhau.

Hai là sẽ phải tiến hành đổi mới thực sự quản trị của doanh nghiệp. Về phía Bộ Tà;i chính đã chuẩn bị một số công cụ như: Các chuẩn mực kế toán quốc tế áp dụng ưu tiên với những doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp gắn với thị trường để đảm bảo chế độ báo cáo của họ tương đồng các nước và khu vực trên thế giới, giúp doanh nghi???p có thể vươn ra thị trường bên ngoài hội nhập cũng như huy động vốn từ bên ngoài; ban hành các nguyên tắc về quản trị đối với công ty niêm yết. Tới đây sẽ rà soát lại đưa ra nguyên tắc quản trị đối với DNNN theo nguyên tắc của OECD; sẽ gợi mở theo hướng đưa vào trong Luật sửa đổi Luật 69/2014/QH1 một số bắt buộc doanh nghiệp phải thực hiện việc xây dựng hệ thống quản trị doanh nghiệp.

Ông Đặng Quyết Tiến cho rằng, nếu làm tốt những nhiệm vụ nêu trên thì khu vực DNNN sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động, tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu trong nền kinh tế. Nói về khả năng dẫn dắt của các DNNN, ông Đặng Quyết Tiến nhận định, điểm lại khoảng thời gian khó khăn do dịch bệnh COVID-19 vừa qua, tính dẫn dắt mang tính hỗ trợ thúc đẩy để đảm bảo sự bền vững của nền kinh tế thì các DNNN vẫn làm được. Đó là các doanh nghi???p có quy mô vốn lớn, có tiềm lực và nguồn lực tiềm tàng để xử lý những vấn đề khi khó khăn khủng hoảng xảy ra. Vấn đề đảm bảo các cân đối lớn về năng lượng, lương thực, đảm bảo cung cầu hàng hóa vẫn phải do khu vực DNNN dẫn dắt, đó là “bà đỡ” để các thành phần kinh tế khác tạo thành hệ sinh thái hỗ trợ, giúp nền kinh tế đứng vững và tăng trưởng.

“Trong số các DNNN hiện nay cũng có những doanh nghiệp thực sự đi trước trong vấn đề đổi mới quản trị, chuyển đổi số, đổi mới tư duy, cải cách tiền lương theo cơ chế thị trường…, họ trở thành những hạt nhân, trung tâm đổi mới sáng tạo. Những DN như vậy cần được thúc đẩy để làm sao phát triển mạnh lên, trở thành doanh nghiệp dẫn dắt. Còn những doanh nghiệp đang gặp khó khăn thì phải tiếp tục cơ cấu để họ mạnh mẽ lên, thoát khỏi những vấn đề tồn tại để phát triển…”, ông Đặng Quyết Tiến cho biết.

Ông Đặng Quyết Tiến nhấn mạnh, mỗi doanh nghiệp khi cơ cấu lại phải tự định vị mình theo hướng phải đổi mới quản trị, đi đầu trong thực hiện chiến lược chuyển đổi số. Đó là yếu tố cốt lõi để đảm bảo sử dụng hiệu quả tối ưu nguồn lực, nâng cao năng suát lao động, nâng cao năng lực cạnh canh. Bởi chỉ có các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp lớn mới có dư địa, nguồn lực để có thể đi nhanh, đi trước trong cuộc chuyển đổi số này. Những doanh nghiệp đã đi trước rồi thì phải trở thành trung tâm của hệ sinh thái. Tuy nhiên ông Tiến cũng cho rằng, dù là “sếu đầu dàn” dẫn dắt thì vẫn phải đảm bảo nguyên tắc thị trường, tham gia bình đẳng như các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác và phải có tính chia sẻ để cùng nhau phát triển. Khi lựa chọn sếu đầu đàn không nhất thiết phải quy mô lớn, mà căn cứ vào  năng lực, tiềm năng phát triển và đi đầu trong đổi mới sáng tạo, đi đầu quản trị doanh nghiệp và chuyển đổi số.

Đề án cơ cấu lại DNNN, trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trên nguyên tắc phù hợp với Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa XII và Nghị quyết Đại hội XIII, đó là khơi dậy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả hoạt động, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ kỹ thuật, nhất là thành tựu cách mạng công nghiệp 4.0./.