Tìm giải pháp nhanh chóng đưa kết quả nghiên cứu khoa học ra thị trường

 Hiện nay, mức đầu tư cho khoa học và công nghệ của Việt Nam còn hạn chế; trung bình trong giai đoạn 2021-2023, mức này chỉ đạt 0,64% tổng chi ngân sách nhà nước mặc dù trong giai đoạn vừa qua, khoa học và công nghệ đã và đang thể hiện rõ vai trò tạo ra động lực, nguồn lực quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Do đó, giải pháp đưa những thành tựu nghiên cứu ra khỏi phòng thí nghiệm, đưa vào thị trường khoa học và công nghệ, biến chúng thành những sản phẩm mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp là rất cần thiết. Để làm được đi???u n??y, rất cần sự chung tay của không chỉ các nhà khoa học mà còn của các doanh nghiệp và Nhà nước.

Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, thị trường khoa học và công nghệ là một bộ phận cấu thành của thể chế kinh tế thị trường ??ịnh hướng xã hội chủ nghĩa, có vai trò then chốt trong việc thúc đẩy hoạt động khoa học và công nghệ và đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất lao động, chất lượng hàng hóa, dịch vụ và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Một thị trường khoa học-công nghệ phát triển mạnh sẽ góp phần tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Để thúc đẩy phát triển thị trường khoa học-công nghệ, cần quan tâm đến hai chủ thể cung- cầu; đẩy mạnh mối liên kết viện, trường với doanh nghiệp. Việc hợp tác giữa viện nghiên cứu, trường đại học với doanh nghiệp theo cơ chế đặt hàng ngay từ đầu sẽ cho ra những công nghệ ứng dụng ngay, sát nhu cầu thực tế.

Đánh giá nguồn cung hàng hóa khoa học và công nghệ từ các viện nghiên cứu, các đại học, trường đại học đã tăng đáng kể trong những năm gần đây, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho rằng, trước nhu cầu, năng lực tiếp cận, hấp thụ và làm chủ công nghệ mới, công nghệ tiên tiến của các doanh nghiệp ngày càng tăng cao và cải thiện, cần tìm giải pháp nhanh chóng đưa những kết quả nghiên cứu khoa học ra thị trường. Muốn đạt được đi???u n??y, cần hình thành các tổ chức trung gian của thị trường khoa học và công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về thông tin khoa học và công nghệ; đẩy mạnh công tác xúc tiến thị trường khoa học và công nghệ.

Theo số liệu thống kê, các đầu mối trung gian thị trường khoa học công nghệ từng bước được hình thành với hơn 800 tổ chức, trong đó hơn 20 sàn giao dịch công nghệ đã đi vào hoạt động. Tuy nhiên, số lượng cũng như chất lượng của các tổ chức trung gian này còn chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng tăng của thị trường khoa học công nghệ.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cũng nhận ??ịnh, trước nhu cầu đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp và của cả nền kinh tế trong giai đoạn hiện nay, vai trò kiến tạo của Nhà nước trong việc khuyến khích sự phát triển của thị trường khoa học và công nghệ nói chung và sự phát triển của các c???u phần tạo nên thị trường khoa học và công nghệ nói riêng là rất quan trọng. Vai trò này tập trung vào các khâu: Khơi thông nguồn cung, gỡ bỏ các trở ngại về thông tin, giảm thiểu các chi phí giao dịch trong mua bán hàng hóa khoa học và công nghệ, tạo dựng và phát triển cơ sở hạ tầng của thị trường cũng như việc hỗ trợ phát triển và chứng nhận các tổ chức thẩm ??ịnh, ??ịnh giá, tư vấn chuyển giao công nghệ…

Nhấn mạnh thời gian qua, thị trường khoa học công nghệ Việt Nam đã có bước phát triển, đạt được một số kết quả đáng ghi nhận với tốc độ tăng giá trị giao dịch hàng hóa khoa học công nghệ bình quân hằng năm đạt 22%, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh cũng nhận ??ịnh, việc đánh giá tình hình, nhận diện đúng những hạn chế, tồn tại, khó khăn, thách thức giúp xác ??ịnh rõ phương hướng, đề ra nhiệm vụ, giải pháp để tổ chức, vận hành tốt hơn thị trường khoa học công nghệ. Thông qua đó để thị trường này thực sự trở thành con đường ngắn nhất, hiệu quả nhất biến khoa học công nghệ thành lực lượng sản xuất chủ lực của xã hội, giúp các doanh nghiệp tạo ra nhiều hàng hóa, dịch vụ mới có hàm lượng khoa học cao, tạo sức cạnh tranh vượt trội của nền kinh tế.

Thủ tướng cũng đưa ra các nhóm nhiệm vụ, giải pháp để thị trường khoa học công nghệ phát triển đồng bộ, hiệu quả, hiện đại và hội nhập. Theo đó, nhận thức về thị trường khoa học công nghệ cần nâng cao; tập trung rà soát, tháo gỡ các khó khăn, điểm nghẽn về thể chế, cơ chế, chính sách để thị trường khoa học công nghệ phát triển đồng bộ, hiệu quả, hiện đại và hội nhập; triển khai hiệu quả 2 mục tiêu lớn và 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra tại Chương trình Phát triển thị trường khoa học công nghệ quốc gia đến năm 2030 theo Quyết ??ịnh số 1158/QĐ-TTg ngày 13/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Cùng với đó, thị trường khoa học công nghệ với các thị trường hàng hóa, dịch vụ, lao động và tài chính đẩy mạnh kết nối liên thông, tiến tới đồng bộ hóa; đẩy mạnh hợp tác công tư, huy động nguồn lực xã hội trong phát triển thị trường khoa học công nghệ.

Đồng thời, xây dựng và triển khai thí điểm chính sách tạo động lực thương mại hóa, sớm đưa kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ được tạo ra từ ngân sách nhà nước, từ hợp tác công tư và nghiên cứu của tư nhân vào sản xuất, kinh doanh; có chính sách khuyến khích doanh nghiệp nhập khẩu công nghệ lõi thông qua các viện nghiên cứu, trường đại học để giải mã, hấp thụ và làm chủ công nghệ, đẩy nhanh tốc độ đổi mới công nghệ của doanh nghiệp. Xây dựng chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo, xây dựng, chia sẻ cơ sở dữ liệu lớn để phát triển trí tuệ nhân tạo; đẩy mạnh phát triển hệ sinh thái, thị trường khoa học công nghệ đồng bộ, toàn diện hơn nữa./.