Rút đơn khởi kiện có được trả lại tiền án phí?

Để làm rõ vấn đề trên, Luật sư Nguyễn Văn Đồng, Văn phòng Luật sư Nhân Chính, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội phân tích: Theo quy định tại Điều 4 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015, Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền kh??i ki???n vụ án dân sự, yêu c???u giải quyết việc dân sự tại tòa án có thẩm quyền để yêu c???u tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Khi có yêu c???u, người kh??i ki???n phải làm đơn kh??i ki???n và gửi cho toà án có thẩm quyền giải quyết.

Trước hết người gửi đơn kh??i ki???n phải đáp ứng điều kiện nêu tại khoản 2 Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015. Cụ thể: Người gửi đơn kh??i ki???n cần có đầy đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự. Tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn kh??i ki???n và trong đơn, mục tên, địa chỉ cư trú người kh??i ki???n phải ghi rõ họ tên, địa chỉ của người kh??i ki???n. Người này cũng phải ký tên hoặc điểm chỉ vào phần cu??i của đơn kh??i ki???n; Người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi: Người đại diện tự mình hoặc nhờ người khác làm đơn kh??i ki???n.

Có thể thấy rằng đơn kh??i ki???n do người kh??i ki???n nộp, vì thế nếu rút đơn kh??i ki???n thì cũng là người kh??i ki???n rút đơn và có thể rút đơn kh??i ki???n trong một số trường hợp cụ thể:

- Trường hợp khi tiếp nhận, xử lý đơn kh??i ki???n: Thẩm phán trả lại đơn kh??i ki???n khi người kh??i ki???n rút đơn kh??i ki???n theo điểm g khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015. Trong trường hợp này, do chưa phải thời điểm các bên phải nộp tạm ứng án ph??, do tạm ứng án phí được nộp khi Thẩm phán thụ lý vụ án - căn cứ Điều 195 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 nên nguyên đơn rút đơn trong trường hợp này không mất án phí.

- Trường hợp khi đang giải quyết vụ án dân sự: Đình chỉ giải quyết vụ án dân sự nếu nguyên đơn rút đơn kh??i ki???n, nguyên đơn đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai nhưng vẫn vắng mặt theo quy định tại khoản 4 Điều 217 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015. Trong trường hợp này, căn cứ khoản 2 Điều 215 Bộ luật Tố tụng dân sự, do vụ án bị đình chỉ giải quyết nên tiền tạm ứng trước đó sẽ được gửi tại Kho bạc Nhà nước và được xử lý khi Toà án tiếp tục giải quyết vụ án dân sự.

- Trường hợp khi đưa vụ án ra xét xử: Khi khai mạc phiên toà, nếu nguyên đơn rút một phần hoặc toàn bộ yêu c???u kh??i ki???n và được Hội đồng xét xử chấp nhận do đương sự rút yêu c???u một cách tự nguyện thì Hội đồng xét xử sẽ đình chỉ xét xử với phần yêu c???u đã rút theo quy định tại khoản 2 Điều 244 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015. Trong trường hợp này, theo khoản 3 Điều 18 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH, tiền tạm ứng án phí sẽ được trả lại cho người đã nộp, các đương sự không phải nộp án phí dân sự.

- Trong trường hợp trước khi mở phiên toà hoặc tại phiên toà phúc thẩm:  Thì phải hỏi ý kiến của bị đơn theo quy định tại khoản 1 Điều 299 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015: Bị đơn không đồng ý: Nguyên đơn không được chấp nhận rút đơn kh??i ki???n; Bị đơn đồng ý: Huỷ bản án sơ thẩm, đình chỉ giải quyết vụ án. Trong trường hợp này, các đương sự vẫn phải chịu án phí sơ thẩm theo quyết định của Toà án sơ thẩm. Đồng thời, các đương sự cũng phải chịu ½ án phí phúc thẩm.

Từ quy định trên có thể thấy, trong vụ án dân sự sơ thẩm, người kh??i ki???n có thể rút đơn kh??i ki???n và sẽ không bị mất án phí trong các giai đoạn của vụ án. Tuy nhiên, nếu rút đơn kh??i ki???n khi xét xử phúc thẩm thì đương sự vẫn phải chịu án phí sơ thẩm và một nửa án phí phúc thẩm./.