Vi phạm quy định về quản lý, tiêu hủy tài liệu có bị xem xét xử lý hình sự?

Ngày 01/02/2023, người của Ban quản lý dự án đầu tư công trình giao thông Thanh Hóa đến kho lưu trữ hồ sơ phát hiện hồ sơ, tài liệu đựng trong 60 thùng đã không còn. Sau khi tiếp nhận tin báo, cơ quan công an đã vào cuộc điều tra, xác minh. Quá trình điều tra, cơ quan công an đã xác định L.T.L. (sinh năm 1989, cán bộ văn thư của Ban quản lý dự án đầu tư công trình giao thông Thanh Hóa) đã bán số tài liệu trên cho người mua phế liệu với giá 9 triệu đồng. Hồ sơ tài liệu mà L.T.L. đem bán được lưu từ nhiều năm trước. Số giấy tờ này đã được cơ quan công an thu hồi.

Trao đổi với chúng tôi, Luật sư Nguyễn Văn Đồng, Văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho biết: Lưu trữ hồ sơ là một quy định bắt buộc đối với các cơ quan, tổ chức và chỉ khi tài liệu hết giá trị thì mới được phép tiêu hủy; trình tự thủ tục tiêu hủy cũng phải đáp ứng quy định của Luật Lưu trữ năm 2011.

Căn cứ điểm a, khoản 1, Điều 28, Luật Lưu trữ năm 2011 quy định hủy tài liệu hết giá trị, thì thẩm quyền quyết định huỷ tài liệu hết giá trị gồm: Người đứng đầu cơ quan, tổ chức quyết định huỷ tài liệu hết giá trị tại Lưu trữ cơ quan; người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền về lưu trữ các cấp quyết định huỷ tài liệu hết giá trị tại Lưu trữ lịch sử cùng cấp. 

Vụ việc mất hồ sơ tại Ban quản lý dự án đầu tư công trình giao thông Thanh Hóa, đây là sự việc khá hi hữu, lạ lùng, nó lạ ở chỗ thông thường bộ phận văn thư, là đơn vị trực tiếp thực hiện việc lưu trữ tài liệu, hồ sơ của cơ quan, không hiểu vì lý do cẩu thả hay mục đích gì mà cán bộ văn thư này đã tự ý tiêu hủy tài liệu bằng cách bán số tài liệu hồ sơ này cho bên thu mua phế liệu, kể cả số hồ sơ này hết giá trị thì việc tiêu hủy cũng không thể tùy tiện, cẩu thả như vậy được, có thể dẫn tới rò rỉ thông tin, làm lộ nhiều thông tin gây thiệt hại cho cá nhân, tổ chức. May mắn, phía Ban quản lý dự án đầu tư công trình giao thông Thanh Hóa đã kịp thời phát hiện trình báo công an và sau đó đã thu hồi lại được số tài liệu này.

Sự việc trên cũng cho thấy hoạt động lưu trữ hồ sơ, tài liệu lâu nay ở nhiều cơ quan, tổ chức vẫn còn khá lỏng lẻo, chưa đúng quy trình và tuân thủ các quy định của Luật Lưu trữ, nên các cơ quan cấp trên cần có văn bản chỉ đạo kịp thời nhằm chấn chỉnh tình trạng này.

Hành vi của nữ cán bộ văn thư cần được điều tra làm rõ để có căn cứ xử lý theo quy định của pháp luật, cơ quan điều tra cần xem xét tại sao nữ cán bộ lưu trữ lại bán số tài liệu này, hành vi là tự ý hay làm theo chỉ đạo, có đồng phạm khác giúp sức hay không, động cơ, mục đích bán số tài liệu của nữ cán bộ trên là gì, ai là người mua số tài liệu trên, số tiền bán được số tài liệu trên là bao nhiêu, hiện tại ai là người đang giữ số tiền này, nữ cán bộ đã trao đổi với những ai trong quá trình bán số tài liều này… nhằm củng cố hồ sơ và có căn cứ xử lý cán bộ này.

Cán bộ này sẽ bị kỷ luật về mặt Đảng; kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức vi phạm theo quy định tại Nghị định 112/2020/NĐ-CP nếu bản thân hiện đang là đảng viên, là cán bộ, công chức, viên chức. Bên cạnh đó, cơ quan điều tra sẽ xem xét tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi mà vị nữ cán bộ lưu trữ đã thực hiện để có căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Chiếm đoạt, mua bán, tiêu hủy con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức quy định tại Điều 342 Bộ luật Hình sự năm 2015, ban đầu đã xác định số tài liệu nữ cán bộ bán thu lợi bất chính là 09 triệu đồng nên khung hình phạt mà nữ cán bộ này có thể sẽ phải đối mặt là hình phạt tiền từ 05-50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm; trường hợp số tiền bán tài liệu được xác định là cao hơn, cụ thể là trên 10 triệu đồng, hành vi có tổ chức hoặc để thực hiện hành vi trái pháp luật thì hình phạt mà nữ cán bộ lưu trữ sẽ phải đối mặt lên đến 02-05 năm tù./.