“Con tàu” VINALINES đã cắt lỗ để vươn khơi

Giảm lỗ ngoạn mục

Đánh giá năm 2018 là năm có nhiều thành tựu đối với ngành hàng hải nói chung, trong đó VINALINES đã có những đóng góp rất quan trọng, Thứ trưởng Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Công cho rằng, với việc thực hiện các giải pháp trong tái cơ cấu tài chính, xử lý tài sản, kiểm soát chặt chẽ hoạt động sản xuất kinh doanh, tiết giảm chi phí, tập trung phát triển mạng lưới khách hàng, dịch vụ đa dạng, khối vận tải biển đã giảm được 80% lỗ (còn 209 tỷ đồng).

Những năm trước đây, khoản nợ nần, lỗ của VINALINES từ khối này là hàng nghìn tỷ đồng, khiến bao nhiêu lợi nhuận của lĩnh vực cảng biển đều “trôi hết ra biển” cũng chưa đủ trang trải, bù đắp.

Theo ông Nguyễn Cảnh Tĩnh, năm 2018, sản lượng vận tải biển của VINALINES đạt 26,7 triệu tấn (tăng 24,5% so với kế hoạch), sản lượng hàng thông qua cảng đạt 96,6 triệu tấn (tăng 9,4% so với năm 2017); tổng doanh thu đạt 13.997 tỷ đồng (tăng 2,6% so với kế hoạch), tổng lợi nhuận đạt 365 tỷ đồng, trong đó lợi nhuận khối cảng biển đạt 1.022 tỷ đồng, khối dịch vụ hàng hải 83 tỷ đồng và khối vận tải biển giảm lỗ 209 tỷ đồng (giảm lỗ hơn 80% so với kế hoạch).

Chỉ ra điểm sáng khối vận tải biển giảm lỗ 80%, ông Tĩnh cho rằng, kết quả đạt được chính là từ sự thuận lợi của thị trường tàu hàng khô có sự tăng trưởng, công tác bán tài sản không hiệu quả đã giảm lỗ cho doanh nghiệp, thực hiện khai thác dưới hình thức thuê tàu ngoài đạt hiệu quả, tổ chức các hoạt động mua chung cho toàn bộ đội tàu nhằm tiết giảm chi phí, ban hành định mức nhiên liệu và kiểm soát tình hình sử dụng vật tư, nhiên liệu để kịp thời điều chỉnh theo kế hoạch.

Tuy nhiên, thực trạng chung của ngành vận tải biển thế giới gặp nhiều khó khăn do suy thoái, quyền Tổng Giám đốc VINALINES đánh giá, đội tàu của Tổng Công ty vẫn sẽ gặp những bất lợi khi giá trị đầu tư, chi phí khấu hao và tài chính lớn; tuổi tàu cao, sức cạnh tranh hạn chế, đội tàu phần lớn thuộc các cỡ tàu chưa tham gia được sâu, rộng vào thị trường có hiệu quả cao; nguồn nhân lực sĩ quan, thuyền viên có chất lượng đang thiếu hụt do “chảy máu” về các công ty tư nhân và nước ngoài có mức lương cao hơn; áp lực chênh lệch tỷ giá do điều chỉnh lãi suất và chi phí nhiên liệu tăng.

Đặc biệt, thị trường vận tải biển container gặp rất nhiều khó khăn trong năm 2018. Các hãng tàu container liên tục đầu tư các tàu có tính năng tối ưu và đưa vào khai thác đã làm cho nguồn cung chỗ trên thị trường dư thừa, giá thành giảm, giá cước giảm; xu hướng đặt đóng tàu cỡ lớn và vận chuyển hàng lạnh đang có diễn biến gia tăng.

“Thị trường vận tải tàu container nội địa trong năm 2018 có sự cạnh tranh gay gắt, trong đó tuyến vận tải TP Hồ Chí Minh - Hải Phòng có sự cạnh tranh khốc liệt nhất với khoảng 40 tàu chuyên dụng và bán chuyên dụng tham gia thị trường”, ông Tĩnh thừa nhận thử thách về vận tải hàng container của VINALINES.

Đưa ra mục tiêu sản xuất kinh doanh năm 2019, VINALINES phấn đấu đạt doanh thu 12.714 tỷ đồng, lợi nhuận 711 tỷ đồng, sản lượng vận tải biển 17,6 triệu tấn, sản lượng cảng biển 107,8 triệu tấn, hoàn thiện bộ máy tổ chức và quản trị doanh nghiệp dưới mô hình công ty cổ phần, hợp nhất các doanh nghiệp cùng với bộ nhận diện thương hiệu mới.

VINALINES cũng sẽ tập trung mở rộng thị trường; tiếp tục tái cơ cấu tài chính, xử lý dứt điểm các khoản nợ, tài sản xấu nhằm cắt lỗ tại các doanh nghiệp vận tải biển và nhóm cảng liên doanh; phát triển tối đa dịch vụ tích hợp (cảng-vận tải biển-kho, bãi, trung tâm phân phối...) trên cơ sở tập trung đẩy mạnh và nâng cao năng lực cạnh tranh của hệ thống kho, bãi, đội tàu hiện hữu và các cảng nước sâu nhằm cung cấp dịch vụ logistics trọn gói cho khách hàng,…

Khai thác lợi thế “mỏ vàng” cảng biển

Theo Thứ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Công, năm 2018, Vinalines đạt mức luân chuyển hàng hóa 153 triệu tấn (chiếm khoảng 55,6%) tổng lượng hàng hóa luân chuyển của tất cả các loại hình vận tải trong cả nước, điều đó thể hiện vai trò quan trọng của lĩnh vực hàng hải trong việc giao thương kinh tế cả nước.

"Con số luân chuyển này sẽ giảm áp lực lên giao thông đường bộ, tăng khối lượng vận chuyển qua đường biển, đường thủy, giảm được chi phí vận tải, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa”, ông Công đánh giá.

Khẳng định cảng biển đóng vai trò “mỏ vàng” của VINALINES, Thứ trưởng Nguyễn Văn Công yêu cầu Tổng Công ty phải có các giải pháp để tăng doanh thu, lợi nhuận, đây là điều hoàn toàn có cơ sở. Sau cổ phần hóa, VINALINES phải phát huy thế mạnh để có lợi nhuận cao, phải được 60 đến 70% so với công ty tư nhân, khai thác tối đa tính ưu việt của công ty cổ phần.

“Những năm trước đây, giá dịch vụ cảng biển xuống thấp thì người hưởng lợi không phải là người dân Việt Nam mà là các doanh nghiệp nước ngoài. Bộ GTVT đã xem xét và ban hành Thông tư số 54/2018/TT-BGTVT có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2019 về giá dịch vụ cảng biển chỉ tăng 10 đến 15%, nhưng chắc chắn tác động đến doanh thu và lợi nhuận. Trong những năm tới, sẽ tiếp tục tăng giá cảng biển lên ít nhất bằng Campuchia (60 đến 70 USD trong khi Việt Nam chỉ là 30 USD). Sự cạnh tranh không lành mạnh của các cảng biển nước ta mới dẫn đến giá thấp”, Thứ trưởng Công nhấn mạnh.

Ngoài các cảng đang khai thác, VINALINES cần khẩn trương hoàn thiện thủ tục để đầu tư bến cảng số 3, 4 cảng Lạch Huyện để nâng cao năng lực. Tại Đà Nẵng, Thủ tướng Chính phủ đã có chủ trương đầu tư hạ tầng công cộng ở Liên Chiểu để xây dựng các bến, cầu cảng mới, chuyển công năng của Tiên Sa 1, Tiên Sa 2. VINALINES phải đi trước đón đầu, xin đầu tư hai bến khởi động ở Liên Chiểu để sau này, việc chuyển hoạt động bốc xếp hàng hóa từ ở Tiên Sa được thuận lợi.

Ghi nhận và biểu dương những nỗ lực mà VINALINES đã thực hiện để vượt qua khó khăn trong thời gian qua, bà Nguyễn Thị Phú Hà, Phó Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn tại doanh nghiệp đề nghị VINALINES cần vận dụng các cơ chế chính sách để xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh tốt hơn, báo cáo Ủy ban xem xét trước khi trình Đại hội cổ đông sắp tới.