Ai chịu trách nhiệm khi học viên lái xe đâm chết người?

Khoảng 17h00 ngày 11/8, cháu N.T.T. (3 tuổi, ở huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định) được chị họ chở bằng xe đạp qua khu dân cư tập trung Hải Thanh, xã Hải Thanh, huyện Hải Hậu. Thời điểm này, một ôtô 4 chỗ chạy phía sau đã tông vào đuôi xe đạp khiến T. tử vong.

Nguyên nhân bước đầu được xác định người dạy lái đã bỏ ra ngoài uống nước, để 2 nữ học viên của Trường Trung cấp Đại Lâm tự điều khiển xe tập lái.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, luật sư Trương Anh Tuấn, đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho rằng hiện nay có tình trạng người dạy lái phó mặc cho học viên tự thực hành trong khu vực dân cư chứ không phải trong phạm vi trung tâm đào tạo lái xe.

Việc học viên lái xe rồi gây tai nạn là điều không hiếm, và không ai mong muốn. Trường hợp này, học viên đã điều khiển xe trên đường khi chưa đủ điều kiện tham gia giao thông, còn người dạy đã thiếu sự giám sát, để người chưa đủ điều kiện điều khiển phương tiện. Do đó, cơ quan chức năng sẽ tiến hành điều tra, xác định rõ trách nhiệm của các bên liên quan để làm căn cứ xử lý hành vi vi phạm (ví dụ như xe tập lái đã đáp ứng đủ tiêu chuẩn hay chưa, học viên đã thực hành đủ số buổi trên sân tập trước khi lái xe ra đường, giáo viên có hay không có mặt tại hiện trường nơi xảy ra vụ việc...)

“Học viên và giáo viên có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự. Người có lỗi phải bồi thường dân sự cho gia đình nạn nhân. Điều này không những giúp gia đình cháu bé được an ủi, mà còn gó;p ph???n nâng cao ý thức, trách nhiệm đối với những trung tâm đào tạo, sát hạch, giáo viên trực tiếp dạy cũng như các học viên”, luật sư Tuấn nhận định.

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 58 Chương V Luật giao thông đường bộ năm 2008 (Luật số: 23/2008/QH12 ngày 13 tháng 11 năm 2008) thì "Người tập lái xe ô tô khi tham gia giao thông phải thực hành trên xe tập lái và có giáo viên bảo trợ tay lái".

Nếu có đủ cơ sở, căn cứ làm rõ yếu tố giáo viên cho phép học viên tự lái, còn mình ra ngồi uống nước thì người này có dấu hiệu vi phạm quy định về đào tạo lái xe, giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển khi không có mình trên xe, quy định tại Điều 360 Mục 2 Chương XXIII Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Ngoài ra, cả người dạy và học viên còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Vi phạm quy định về giao thông đường bộ căn cứ theo Điểm a Khoản 1 Điều 260 Mục 1 Chương XXI Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Với tình tiết định khung làm chết một người, nữ học viên có thể bị phạt tiền 30-100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù 1-5 năm.

Trường hợp xác định giáo viên cho phép học viên tự điều khiển phương tiện trên đường, người này có thể bị xử lý hình sự về tội Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ (Điều 264 Mục 1 Chương XXI Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017) hoặc Vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính (Điều 129 Chương XIV Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017).

Nếu xử lý theo Điều 264, khung hình phạt áp dụng sẽ là phạt tiền 10-50 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Còn nếu áp dụng Điều 129, khung hình phạt sẽ là 1-5 năm tù.

Theo luật sư Tuấn, nạn nhân tử vong là trẻ em. Do vậy, bên có lỗi phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho gia đình nạn nhân theo quy định tại Điều 591 Mục 2 Chương XX Bộ luật Dân sự 2015, mức bồi thường sẽ gồm: Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm theo quy định tại Điều 590 của Bộ luật này; chi phí hợp lý cho việc mai táng; tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng và thiệt hại khác do luật quy định.

Ngoài ra, phải bồi thường một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại. Mức bồi thường do các bên thỏa thuận, trường hợp không thỏa thuận được thì số tiền này không vượt quá 100 lần mức lương cơ sở, tại thời điểm này tương đương 149 triệu đồng.

Người gây ra tai nạn là học viên của Trung tâm đào tạo sát hạch lái xe (có danh sách đăng ký học, các chứng từ hợp pháp liên quan…), căn cứ Điều 600 Mục 3 Chương XIX Bộ luật Dân sự 2015, trung tâm có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho gia đình cháu bé. Trong trường hợp nếu chứng minh việc lỗi gây ra tai nạn xuất phát từ chính học viên thì trung tâm có quyền yêu cầu người này hoàn trả một phần hoặc toàn bộ khoản tiền trên.

Các cơ sở đào tạo phải lắp thiết bị giám sát thời gian và quãng đường học thực hành lái xe trên đường để giám sát số kilomet học lái đường trường của học viên, đồng thời nâng cao trình độ nguồn nhân lực, các giáo viên dạy lái phải nhiều năm kinh nghiệm, khả năng ứng biến cao khi gặp các tình huống khó, cũng như nâng cao tinh thần trách nhiệm, không được chủ quan hay hoàn toàn tin tưởng học viên.

“Chính học viên cũng cần có ý thức tuân thủ nghiêm nội quy, quy định của Trung tâm đào tạo sát hạch, không được tự ý đưa ra quyết định khi chưa có sự đồng ý của giáo viên hướng dẫn. Khi tay lái của bản thân vẫn chưa vững chắc, không nên chủ quan điều khiển phương tiện một mình, cần chú ý lắng nghe chỉ dẫn của giáo viên”, luật sư Tuấn nhấn mạnh./.