“Nhiệm kỳ vàng” của những thành tựu kép!

Đó là đánh giá của TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) khi trao đổi với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam.

 Vận nước đang lên

Phóng viên: Năm 2020 đã đi qua và khép lại nhiệm kỳ 5 năm 2016-2020 của Đại hội Đảng khóa XII, là đại diện của cộng đồng doanh nghiệp, ông đánh giá như thế nào về nhiệm kỳ này?

TS Vũ Tiến Lộc: Nếu phải tìm một câu ngắn gọn để nói về những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta trong nhiệm kỳ này, tôi nghĩ đó là: Chúng ta đã có một nhiệm kỳ vàng của những thành tựu kép!

Thực tế, có thể kể ra rất nhiều những thành tựu kép đã đạt được trong cả nhiệm kỳ như: Thuận ý Đảng – hợp lòng dân; Vừa phát triển kinh tế - xã hội, vừa đẩy mạnh chỉnh đốn, xây dựng Đảng; Ổn định kinh tế vĩ mô - duy trì đà tăng trưởng; Đối nội - đối ngoại đều thành công; Hội nhập và tự chủ hài hoà; Đẩy lùi dịch bệnh mà vẫn lo được sinh kế cho nhâ;n dân… Đúng như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng từng nói: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”...

Riêng trên mặt trận kinh tế thì thành quả lớn nhất là Chính phủ đã thiết lập được nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định hơn hẳn so các nhiệm kỳ trước đây, được thể hiện ở việc kiềm chế lạm phát, nợ công ở mức thấp, xuất khẩu kỷ lục, dự trữ ngoại tệ tăng lên… Nước ta đã có “của ăn của để”. Kinh tế vĩ mô ổn định đã tạo dư địa cho các chính sách tài khoá, tín dụng chủ động hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế, và là bệ đỡ rất quan trọng để chúng ta có thể vững vàng, ổn định đất nước, kiên cường chống chịu và duy trì tăng trưởng trong bối cảnh khó khăn.

Phóng viên: Việc cải cách thể chế kinh tế, mà trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính, được coi là thành công lớn của nhiệm kỳ vừa qua, ý kiến của ông về vẫn đề này thế nào?

 TS Vũ Tiến Lộc: Trong nhiệm kỳ, Đảng ta đã ban hành một hệ thống Nghị quyết về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta và đặt ra yêu cầu phải vươn tới các chuẩn mực phổ biến của các nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập. Chính phủ đã phát động thành công ba đợt sóng cải cách hành chính lớn: Năm 2016: xoá bỏ hàng ngàn “giấy phép con” quy định tại Thông tư của các bộ, ngành; Năm 2018: cắt giảm, đơn giản hoá 50% điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính kiểm tra chuyên ngành; Năm 2020: đưa ra mục tiêu tiếp tục cắt giảm và đơn giản hoá 20% các quy định hành chính về kinh doanh và chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp.

Kết quả rất đang ghi nhận là Việt Nam tăng 20 bậc về môi trường kinh doanh, tăng 10 bậc về năng lực cạnh tranh theo các bảng xếp hạng toàn cầu. Khoảng cách điểm số về môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh  của nước ta so nhóm các nước dẫn dầu ASEAN đang thu hẹp lại.

Lá phiếu niềm tin của người dâ;n dành cho Đảng

Phóng viên: Về định hướng và phát triển của cộng đồng doanh nghiệp thì sao, thưa ông?

TS Vũ Tiến Lộc:  Đảng ta ra Nghị quyết về phát triển các thành phần kinh tế yêu cầu cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước, của kinh tế tập thể và nhấn mạnh vai trò động lực quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã đặt tên Nghị quyết về kinh tế tư nhân là Nghị quyết 10 để gửi gắm một niềm tin: Cùng với các thành phần kinh tế khác, sự phát triển khu vực kinh tế tư nhân sẽ là động lực đưa nền kinh tế Việt Nam tới đích mạnh giàu, giống như khoán 10 trong nông nghiệp hơn 30 năm về trước đã mở đầu cho hành trình đổi mới ở Việt Nam.

Lần đầu tiên trong lịch sử, Chính phủ ra Nghị quyết số 35/NQ-CP về Chương trình phát triển doanh nghiệp cho cả nhiệm kỳ với phương châm: Doanh nghiệp là động lực, Chính phủ đồng hành và ban hành loạt Nghị quyết 19, Nghị quyết 02 hàng năm, xác lập hành trình cải cách để cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh ở Việt Nam, quyết đưa Việt Nam vào nhóm các nền kinh tế có môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh hàng đầu ở ASEAN. Theo chỉ đạo của Chính phủ và sự chung tay của VCCI, các địa phương trong cả nước đã xây dựng chương trình phát triển doanh nghiệp của mình. Tổng số doanh nghiệp trong cả nước đã tăng gấp 1,5 lần chỉ trong 5 năm là kỳ tích.

Chúng ta vui mừng khi khu vực kinh tế tư nhân trong nước đã đóng góp trên 46% tổng nguồn vốn đầu tư toàn xã hội, trên 40% GDP cho đất nước và tỷ trọng này đang ngày càng được nhân lên.

Đảng và Nhà nước đã thành công trong việc khơi dậy sức mạnh toà;n dân. Khởi nghiệp – khởi nghiệp sáng tạo để trở thành “người lính thời bình”, lo sinh kế cho nhâ;n dân, làm giàu cho đất nước, đang trở thành lẽ sống trong lớp trẻ và là phong trào thi đua yêu nước của toà;n dân. Với hơn 100.000 DN được thành lập mới mỗi năm chính là lá phiếu niềm tin mà người dâ;n dành cho Đảng và Nhà nước.

Và chúng ta vui mừng khi đất nước đã có những tập đoàn doanh nghiệp tư nhân và thương hiệu Việt được vinh danh trong các bảng xếp hạng toàn cầu. Các sản phẩm: Made in Việt Nam; Make in Việt Nam; Made by Việt Nam được thế giới ngày càng ưa thích. Đó là “màu cờ sắc áo” Việt Nam trong cuộc đua tranh kinh tế toàn cầu. 

Hội nhập và khát vọng đất nước hùng cường

Phóng viên: Ông đánh giá thế nào về công tác đối ngoại của Việt Nam trong nhiệm kỳ 2016-2020 trong bối cảnh thế giới có quá nhiều biến động bất ngờ?

TS Vũ Tiến Lộc: Nhiệm kỳ 5 năm qua cũng là nhiệm kỳ của những công cuộc hội nhập đỉnh cao. Việt Nam đã lên "đường cao tốc" ra thế giới và cam kết vươn tới những chuẩn mực toàn cầu. Phát triển bền vững được đẩy mạnh, quan hệ lao động hài hoà được đề cao, thân thiện với môi trường là trách nhiệm, phát triển bao trùm định hướng đi … Hiệp định CPTPP, EVFTA và các hiệp định thương mại tự do khác không chỉ mở không gian thị trường mà còn là không gian cải cách cho nền kinh tế Việt Nam.

Cũng trong nhiệm kỳ qua, vị thế của Việt Nam trong quan hệ quốc tế được tăng cường. Việt Nam là Uỷ viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Lãnh đạo Việt Nam được mời tham gia các chương trình nghị sự lớn nhất toàn cầu của các nước phát triển như: G20, OECD … và nhiều diễn đàn quan trọng khác. Việt Nam là điểm đến cho hoà giải hoà bình thế giới khi các nhà lãnh đạo Mỹ - Triều chọn Hà Nội làm nơi gặp gỡ. Việt Nam đã đăng cai và dẫn dắt thành công các cuộc hội ngộ lịch sử: APEC 2017, ASEAN 2020. Việt Nam đã ghi dấu ấn không chỉ là thành viên tích cực mà còn là thành viên có khả năng dẫn dắt, đóng vai trò kiến tạo trong cộng đồng quốc tế. Việt Nam là mẫu hình của một đối tác năng động và có trách nhiệm trong nền kinh tế toàn cầu.

“Lửa thử vàng, gian nan thử sức”. Thời đại dịch, thế giới trở nên mong manh. Sức mạnh của các cường quốc kinh tế và công nghệ bị đe dọa. Nền kinh tế thế giới lún sâu trong khủng hoảng, nhưng Việt Nam đã kiềm chế được dịch bệnh và duy trì tăng trưởng dương trong tâm thế vững vàng. Một lần nữa khi đất nước khó khăn thì tinh thần đoàn kết và ý chí kiên cường của dân tộc Việt lại bừng dậy. Cả hệ thống chính trị vào cuộc. Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa với sự lãnh đạo của Đảng, sự chung tay của Quốc hội, sự chỉ đạo điều hành quyết liệt của Chính phủ và sự đồng lòng của toà;n dân là nguyên nhân để chúng ta làm nên chiến thắng trong công cuộc “chống dịch như chống giặc”.

Khả năng chống chịu, kiên cường đang trở thành một năng lực cạnh tranh cốt lõi của người Việt và nền kinh tế Việt trong bối cảnh một thế giới có nhiều bất định và biến đổi khó lường. Bạn bè quốc tế ngợi ca, khâm phục. Và Việt Nam đang trở thành điểm tựa niềm tin và nơi đến an toàn của các nhà đầu tư quốc tế trên hành trình chuyển dịch làn sóng đầu tư có trách nhiệm và bền vững toàn cầu.

Phóng viên: Trước thềm Đại hội lần thứ XIII của Đảng, đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, ông kỳ vọng và gửi gắm gì vào nhiệm kỳ mới?

TS Vũ Tiến Lộc: Sau một phần tư thế kỷ, từ đổ nát của chiến tranh, công cuộc Đổi mới của Việt Nam do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo đã viết nên câu chuyện về một cuộc thoát nghèo vĩ đại trên thế gian này: 45 triệu người dân Việt thoát khỏi đói nghèo và Việt Nam đã trở thành nước có thu nhập trung bình và đang khởi động hành trình khát vọng trở thành một đất nước hùng cường.

Dự thảo các văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đặt mục tiêu đến năm 2030 - kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, Việt Nam trở thành nước có thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 - kỷ niệm 100 năm ngày thành lập nước, Việt Nam vượt bẫy thu nhập trung bình để sánh vai các nước phát triển có thu nhập cao.

Để thực hiện được các mục tiêu này, việc xây dựng thể chế kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập phải là bệ đỡ và phát triển nền kinh tế số phải là đôi cánh để bay lên. Ba mũi giáp công: thể chế, nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng là các khâu đột phá. Doanh nghiệp là lực lượng chủ công. Kinh tế tư nhân là rường cột. Quốc gia khởi nghiệp là hệ sinh thái dẫn đường... Bác Hồ đã từng nói: Nền kinh tế quốc dân thịnh vượng nghĩa là sự kinh doanh của các nhà công nghiệp, thương nghiệp thịnh vượng. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cũng nhấn mạnh: “Xây dựng đội ngũ doanh nhân lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị”; “Không được kỳ thị với kinh tế tư nhân, và phải trao tặng danh hiệu anh hùng cho những doanh nghiệp tư nhân làm ăn giỏi”. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kỳ vọng: “Các doanh nghiệp – doanh nhân sẽ định hình tương lai đất nước”.

Còn rất nhiều việc chúng ta sẽ phải làm. Công cuộc phòng chống tham nhũng, chỉnh đốn và xây dựng Đảng đang có xung lực, cần phải tiếp tục làm với tấm lòng Vàng và ý chí Thép của những người Cộng sản. Công cuộc cải cách thể chế mà trước hết là cải cách thể chế kinh tế phải tiếp tục với tinh thần đột phá, vượt ra khỏi sự bảo thủ, rụt rè và cần có sự chung tay của cả hệ thống chính trị, của các tầng lớp nhâ;n dân.

Và chúng ta có quyền tin rằng, kế thừa những thành tựu, nền tảng đã có, Đại hội lần thứ XIII của Đảng sẽ đưa đất nước ta bước vào một thời kỳ phát triển mới – thời kỳ “nở hoa thịnh vượng” của khát vọng Đất nước hùng cường.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!