Góc nhìn pháp lý về vụ cháy chung cư tại quận Thanh Xuân (Hà Nội)

Đến thời điểm hiện tại, cơ quan chức năng đã xác định được 56 người tử vong và 37 người bị thương trong vụ cháy chung cư mini 9 tầng ở ngách 29/70, phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân (Hà Nội).

Dư luận đánh giá, đây là vụ hỏa hoạn có tính chất nghiêm trọng với thiệt hại lớn về cả người và tài sản. Đồng thời, đây cũng là hồi chuông cảnh tỉnh về nguy cơ mất an toàn cháy nổ tại hầu hết các chung cư mini ở một số đô thị lớn.

Đến nay, chủ chung cư mini xảy ra hỏa hoạn, Nghiêm Quang Minh (SN 1979), đã bị cơ quan chức năng khởi tố, bắt tạm giam 4 tháng về tội Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy theo Điều 313 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi Bộ luật Hình sự 2017).

Trao đổi về vụ việc, Th???c sĩ, Luật sư , Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn An Bình và Cộng Sự, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội cho rằng, theo kết quả xác minh ban đầu, công trình có giấy phép xây dựng ngôi nhà thuộc loại nhà ở riêng lẻ 6 tầng chứ không phải là chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng tòa nhà chung cư. Nhưng thực tế thì ngôi nhà này được xây dựng tới 9 tầng và một tum, nghĩa là đã vượt số tầng so với giấy phép xây dựng.

Theo quy định của pháp luật, xây nhà từ 7 tầng trở lên thì phải có thiết kế về phòng cháy chữa cháy được cấp có thẩm quyền phê duyệt, sau khi thi công công trình đảm bảo đúng thiết kế đã được phê duyệt thì phải được nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy mới đủ điều kiện đưa vào sử dụng.

Việc xây dựng sai với giấy phép (vượt 3 tầng, 1 tum), rõ ràng tòa nhà này sẽ không đảm bảo điều kiện an toàn về phòng cháy chữa cháy, không được cấp có thẩm quyền phê duyệt về thiết kế cũng như nghiệm thu về kết quả thi công phòng cháy chữa cháy.

Do hậu quả vụ cháy rất nghiêm trọng (56 người tử vong, nhiều người bị thương phải cấp cứu và thiệt hại đặc biệt lớn đối với nhiều tài sản của các hộ dân) nên chủ chung cư mini có thể sẽ phải bị xử lý trước pháp luật; đồng thời phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại đã gây ra đối với các nạn nhân... 

Cũng liên quan đến vụ cháy nói trên, một số chuyên gia pháp lý cũng cho rằng, cần làm rõ vấn đề công trình đưa vào khai thác sử dụng thì cảnh sát phòng cháy, chữa cháy, cảnh sát khu vực, cơ quan chức năng liên quan quản lý, kiểm tra, kiểm soát như thế nào? Những trường hợp không đủ điều kiện về phòng cháy, chữa cháy có được báo cáo, ngăn chặn việc sử dụng không?

Theo Luật sư Đỗ Xuân Đang, Công ty Luật TNHH HOME (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội), cần làm rõ vì sao công trình xây dựng sai giấy phép với quy mô lớn như vậy lại được hoàn thiện và đưa vào sử dụng? Trách nhiệm giám sát của chính quyền trong việc cấp phép xây dựng và quản lý đã được thực hiện ra sao; Có hay không sự buông lỏng quản lý?

Đồng thời, đối với các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận thẩm duyệt thiết kế, văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu, có trách nhiệm định kỳ thanh kiểm tra về công tác phòng cháy chữa cháy của tòa chung cư mà cũng có lỗi, không làm hết tinh thần trách nhiệm, gián tiếp góp một phần vào nguyên nhân dẫn tới vụ hỏa hoạn cũng có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự...

Được biết, ngay sau khi vụ cháy xảy ra, Bộ Công an đã chỉ đạo các lực lượng chức năng tập trung khắc phục hậu quả, khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy, đồng thời yêu cầu làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan, nếu phát hiện vi phạm xử lý nghiêm. Cùng với đó, UBND Thành phố Hà Nội cũng yêu cầu các đơn vị liên quan tập trung khắc phục hậu quả, khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ cháy, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, xử lý theo quy định pháp luật (nếu có)./.